‘İnsanlık dışı uygulamaların merkezi’ olarak bilinen Diyarbakır Cezaevi’nin boşaltılma çalışmaları başlatıldı. Cezaevinin müzeye dönüştürülmesi düşünülürken, cezaevinde kalan tutsakların başka cezaevlerine nakledildiği öğrenildi.
Serhat Ozan Yıldırım/Diyarbakır
Diyarbakır E Tipi Cezaevi’nin boşaltılması çalışmaları neredeyse tamamlandı. Bu kapsamda tutuklu ve hükümlüler başka cezaevlerine naklediliyor.
12 Eylül 1980’de gerçekleşen askeri darbenin üzerinden tam 42 yıl geçti. Darbenin ardından ülke genelinde gözaltı furyası başladı. Aralarında siyasetçi, gazeteciler, aydın ve yazarların da olduğu yüz binlerce kişi gözaltına alınarak ağır işkencelerden geçirildi, çok sayıda kişi işkence tezgahlarında can verdi. Ülke genelinde yaşanan işkencelerin en ağırı Diyarbakır’da bulunan E Tipi Askeri Cezaevi’nde yaşandı. The Times Gazetesi’nin “Dünyanın en kötü şöhretli 10 cezaevi” listesine giren Diyarbakır E Tipi Kapalı Cezaevi 42 yıl sonra bugün (12 Ekim) tamamen boşaltılarak kapatıldı. Cezaevinde bulunan yaklaşık 270 tutsak çevre illerdeki cezaevlerine nakledildi. Cezaevinin müzeye dönüştürülmesi için Kültür ve Turizm Bakanlığı’na teslim edileceği öğrenildi.
Diyarbakır Cezaevi’ne 1982’de girdiğini, burada beş yıl kaldığını belirten 61 yaşındaki yazar Bayram Bozyel, “Türkiye tarihinde çok önemli bir hafıza merkezi. Dünyanın hiçbir yerinde denenmemiş işkence yöntemleri uygulandı. Akla ve hayale gelmeyecek işkenceler uygulandı. 1982 yılının Ocak ayında girdim, 1987’ye kadar cezaevinde kaldım. Bugün bir adım atıldı. Bu adımı olumlu buluyoruz ama bunun sonucunu da görmek istiyoruz. Buradaki uygulamaları ve yaşanılanları diri tutacak, ders niteliğinde olacak şekilde gelecek nesillere aktarılacak bir mekanizma ile merkeze dönüştürülürse mutluluk duyarız” dedi.
Diyarbakır Cezaevi’ne 2018’in Nisan ayında giren 45 yaşındaki Hasip Aydın, “40 ayımı burada geçirdim. İyisiyle, kötüsüyle, acısıyla ve tatlısıyla burayı yaşadık. Hem iyi hem de kötü. Burası, başlı başına farklı bir hayat. İçeride öyle acılar veya sevinçler yaşanıyor ki; anlatılmaz, yaşanır. Bu zamanda kim diyorsa; işkence, dövme veya başka şeyler var, hepsi yalan. Bir dönem işkenceler yapıldı. O dönemde çok acılar yaşanıldı” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 23 Ekim tarihindeki Diyarbakır ziyaretinde, Diyarbakır E Tipi Kapalı Cezaevi’ne ilişkin açıklama yapması bekleniyor.
