FERİT DEMİR
SERHAT OZAN YILDIRIM
Erzincan Sağlık Müdürlüğü tarafından 9 Kasım 2021 günü Mengücek Gazi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Erzincan Ağız ve Diş sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi ile Refahiye ve Tercan Devlet Hastaneleri için yapılan yemek ihalesine toplam 15 yemek firması katıldı.
İhalede en düşük fiyatı 7 TL olarak veren merkezi Malatya’da bulunan USTA YEMEK TEMZİLİK İNŞAAT OTOMASYON EĞİTİM TEKSTİL CENAZE HİZMETLERİ TURİZM SAN. TİC. LTD.ŞTİ kazandı. Ancak Sağlık Müdürlüğü ihalenin üzerinde 1 ay geçmeden yaklaşık maliyet hesaplanırken personel giderlerinin yanlış hesaplandığı gerekçesi ihaleyi iptal ederek yemek ihalesini yenilemek için tekrar harekete geçti.
7 TL’ye alınan yemek ihalesi bu sefer açık ihale şeklinde değil, savaş ve olağanüstü hallerde kullanılan 21/b maddesi kullanılarak davet usulü ile ihale olarak yapıldı. Aradan bir ay bile geçmeden bu kez ihale öğün başı 14 TL’ye yine Malatya merkezli olan yemek firması MELİTA MÜTEAHHİTLİK HAYVANCILIK OTOMASYON TEMİZLİK TEKSTİL YEMEK TAŞIMACILIK İNŞAAT TAAHHÜT TİCARET VE SANAYİ LTD. ŞTİ’ne verildi.
Sahipleri aynı
Melita Yemek ile önceki ihaleyi 7 TL’ye alan Usta Yemek’in kardeş firma olduğu ve sahiplerinin ayni kişi olduğu ortaya çıktı. Bu iki ihalenin üzerinden 3 ay geçmeden Erzincan merkezde ve ilçelerde bulunan devlet hastaneleri ile ağız ve diş sağlığı hastaneleri için 24 aylık yeni bir yemek ihalesine çıkıldı.
Erzincan Sağlık Müdürlüğü iptal ettiği ihaleyi ikinci kez 06/12/2021 tahininde yapar ve bu kez ihaleyi Kamu İhale Kurumu’nun 21/b maddesi baz alınarak yapar. İhaleye bu kez iptal edilen ihaleyi alan firmanın yeni kurduğu ve ayni kişiye ait olan başka bir yemek firması olan MELİTA MÜTEAHHİTLİK HAYVANCILIK OTOMASYON TEMİZLİK TEKSTİL YEMEK TAŞIMACILIK İNŞAAT TAAHHÜT TİCARET VE SANAYİ LTD. ŞTİ öğün başına 14 TL teklif vererek alır.
Bir ay içinde iki kez ihale yaparak açık ihaleyi iptal eden Sağlık Müdürlüğü, 2 kez tekrarladığı ihaleyi aynı firmaya fiyatı iki katına çıkararak verdi.
Erzincan Sağlık Müdürlüğü, 21 Ocak 2022 günü bu kez aynı hastaneler için 24 aylık yemek ihalesi ilanı açık ihale duyuru yaptı. 31 Ocak 2022 günü ilan edilen ihale duyurusunu 40 firma şartname alır. Erzincan Sağlık Müdürlüğü bu kez de 4 Şubat 2022 günü ihale ile ilgili bir düzeltme ilanı yayınlayarak katılımcı firmalardan daha önce istenmeyen muhtelif analiz raporları, TSE, Covid-19 Güvenli Üretim Belgesi gibi belgeler talep eder.
Yeterlilik belgelerinde çifte standart
Daha önceki ihalelerde istenen yüzde 25 iş bitirme yeterliliği bu ihale için yüzde 40’a çıkarıldı. İlçe entegre hastaneleri için yapılan ihalede ise bu yeni ilanda istenilen yeterlilik belgelerininin hiçbiri istenmedi.
Sağlık Müdürlüğü’nün 4 Şubat 2022 günü yayınladığı ek ihale şartnamesindeki şartlara uyan 3 firmadan 2 firmanın belgeleri yetersiz olduğu belirtilerek, bu iki firma devre dışı bırakıldı. Melita Yemek, aradan üç ay geçmeden yüzde 300’den fazla bir artış ile ihaleyi işçilik hariç 24.90 TL’ye aldı. İşçilik eklendiğinde ise bu fiyat yaklaşık 45 TL’ye geldi.
Erzincan Sağlık Müdürlüğü’nün yine aynı dönemde ilçe entegre hastaneleri için yapılan açık ihalede öğün başı işçilik dahil yemek ihalesinin 29.90 TL’ye farklı bir firmanın aldığı ortaya çıktı. İhaleyi alan Melita Yemek’in aynı dönemde Elazığ’ın Kovancılar ilçesinde yapılan yemek ihalesinde ise öğün başına 12 TL’ye, Tokat Sağlık Müdürlüğü’nün yaptığı yemek ihalesinde farklı bir firmanın yemek ihalesini 11 TL’ye aldığı da ortaya çıktı.
’20 -25 milyon zarar’
CHP Erzincan Belediye Meclis Üyesi Mehmet Demir, bu 3 yemek ihalesinde devletin en az 20-25 milyon TL civarında zarara uğratıldığını söyledi. Erzincan Sağlık Müdürlüğü önünde açıklamalarda bulunan Mehmet Demir, Sağlık Müdürlüğü’nün ilk yemek ihalesini 9 Kasım 20121 günü yaptığı belirterek şunları konuştu; “Erzincan Sağlık Müdürlüğü, Kasım 2021 yılında 15 yemek firmasının katıldığı bir yemek ihalesi yapıyor. İhalede en düşük fiyatı veren Usta Yemek isimli şirket işçilik hariç 7 TL teklifi ile bu yemek ihalesini alıyor. Ancak aradan bir ay bile geçmeden ihale süreci bitmişken sudan bir bahane ileri sürerek, yaklaşık maliyet hesaplanırken işçilik giderlerinin yanlış hesaplandığı gerekçesi ile 6 Aralık 2021 günü ihaleyi iptal ediyor. Burada ihale iptalinin amacı fiyatı arttırmak ve kamuyu zarara uğratmak. Çünkü verilen teklif işçilik hariç ve yaklaşık maliyeti ilgilendirmeyen bir durum. Ama İl Sağlık Müdürlüğü işçilik hesaplarını yanlış bulduğunu gerekçe göstererek ihaleyi iptal eder. Sağlık Müdürlüğü 10 Aralık 2021 günü ihaleyi yeniler. Bu kez ihale açık ihale şeklinde değil kamu ihale yasasının 21/b maddesine göre pazarlık usulü ile ihaleye çıkılır ve ihaleye davet edilen 3 firma arasında yer alan Melita Yemek 14 TL teklif vererek ihaleyi kazanır. Garip olan bütün işler ikinci ihaleyi alan Melita Yemek ile başlıyor. Melita Yemek 14.08.2003 tarihli Ticaret Sicil Gazetesi’ne baktığımızda birinci ihaleyi alan Usta Yemek ile organik bağı var. Yani iptal edilen birinci ihaleyi alan usta yemek firmasının sahibi Ticaret Sicil Gazetesi’nde Melita Yemek firmasının bütün hisselerine sahip görünüyor. Yani her iki firmanın sahibi de aynı kişi. Yani burada ortaya çıkan gerçek aradan bir ay geçmeden yapılan ikinci yemek ihalesinde 7 TL olan öğün başı yemek fiyatı tam iki katına 14 TL’ye çıkıyor. Düşünün ki usta yemek 7 TL’ye yemek vereceğini söyleyerek ihaleye kazanıyor ama sağlık müdürlüğü sudan bir gerekçe öne sürerek ihaleyi iptal eder. Zaten firma işçiliksiz bir teklif vermiş işçilik fiyatları nasıl oluyor eksik hesaplanıyor anlaşılır değil. Bu ihalenin iptal edilerek bir ay içinde fiyatın iki katına çıkarılması ile kamu büyük bir zarara uğruyor.”
‘3 ay sonra yeni yemek ihalesinde fiyat 4 katına çıkıyor’
“Erzincan Sağlık Müdürlüğü yaklaşık değeri 55 Milyon TL olan 24 aylık yeni bir yemek ihalesi için 31 Ocak 2022 tarihinde ihale ilanı çıkartırıyor. İhale ilana çıktığı gün ihale ilanını tam 40 yemek firması alarak ihaleye gireceklerini ilan ediyorlar. Bu durum Sağlık Müdürlüğü yetkililerinin hoşuna gitmiyor, çünkü ihaleye giren firma sayısı fazla olunca fiyatların çok fazla düşeceğinden endişe ediyorlar ve istedikleri firmaya ihale veremeyeceklerini düşünerek 4 Şubat 2022 günü ihale şartnamesini güncelleyip bazı maddeler ekliyorlar. Sağlık Müdürlüğü İhale Komisyonu ilçe entegre hastaneleri yemek ihalesi ile önceki aylarda yapılan ihale şartnamelerinde istenmeyen yüzde 40 iş bitirme oranı ile Muhtelif Analiz Raporları, TSE Covid-19 Güvenli Üretim Belgesi gibi belgeler talep eder. İhale şartnamesi alan 40 firmadan bu yeterlilik belgesi olan sadece 3 firma ihale için başvuru yapar. Sağlık Müdürlüğü İhale Komisyonu ihale için başvuran 3 firma üzerinde yaptığı çalışmada 2 firmanın belgelerinin eksik olduğunu tespit eder ve yemek ihalesine tek firma olarak katılan ilk iki yemek ihalesini alan Malatya merkezli yemek firması MELİTA Yemek firması öğün başı işçilik hariç 24.90 TL karşılığında ihaleyi kazanır. Bu fiyata işçilik dâhil edildiğinde öğün başı yemek fiyatı yaklaşık 45 TL’yi buluyor.”
‘Devlet bilinçli zarara uğratıldı’
“Erzincan Sağlık Müdürlüğü Şubat 2022 ‘de devlet ve ağız diş sağlığı hastaneleri için yaptığı yemek ihalesinde ihaleye başka firmaların girmemesi için ağır şartlar koymuş, ihaleye tek firma girmiş, yemek ihalesi işçilik hariç öğün başı 24.90 TL’ye Melita Yemek firmasına verilmişti. Yine aynı dönemde ilçe entegre hastaneleri için yapılan açık ihaleye onlarca firma girmiş ve oluşan rekabet ortamında öğün başına işçilik dahil yemek ihalesi 29.90 TL’ye başka bir yemek firması tarafından alınmıştır. Burada inanılmaz bir fiyat farkı var, aynı kurum devlet hastaneleri için ihaleyi istediği firmaya veriyor ve işçilik hariç fiyatı 24.90 TL, işçilik dahil olunca 45 TL’yi buluyor. İlçe entegre hastaneleri için yine aynı kurum ihale yapıyor, bu kez çok sayıda firma katılıyor ve öğün başı yemek ihalesi bu kez işçilik dahil 29.90 TL’ye veriliyor. Arada yarı yarıya fark var ve inanılmaz bir zarar ortaya çıkıyor. Burada kollanan ve bir firma var ve 3 ay içinde 4-5 katına çıkarılan yemek fiyatı var.”
‘Devlet 20-25 milyon tl zarara uğratılıyor’
“Düşünün Kasım 2021’de yemek öğün başı 7 TL’ye ihale ediliyor, 1 Aralık 2021’de yeni ihale açılıyor fiyat iki katına çıkarak 14 TL oluyor. Şubat 2022’de ise bu fiyat öğün başı işçiliksiz 24.90 TL, işçilikli 45 TL’ye çıkıyor. Düşünün ki aynı firma aynı dönemde Elazığ’ın Kovancılar ilçesinde ilçe hastanesi için yemek ihalesini kazanıyor ve orada 12 TL’ye öğün başı ihale alıyor. Yine aynı dönemde Tokat ilinde yemek ihalesini farklı bir firma işçiliksiz 11 TL’ye alıyor, inanılmaz bir savurganlık var. Erzincan Sağlık Müdürlüğü bir yemek firmasını özellikle koruyup kollamış, devleti bu şekilde büyük bir zarara uğramıştır. Burada devlet en az 20-25 milyon TL zarara uğratılmıştır. Bu durum karşısında Erzincan Valiliği tepkisiz kalmıştır, Cumhuriyet Başsavcılığı hiçbir soruşturma başlatmamıştır. Şimdi bizim bu açıklamamızdan sonra Başsavcılığın soruşturma açarak bu ihaleleri incelemesi gerekiyor.”