Tunceli, 10 Aralık 2025 – Dün akşam saatlerinde Tunceli’nin Pülümür ilçesinde meydana gelen 4,2 büyüklüğündeki deprem, uzmanları alarma geçirdi. AFAD verilerine göre, deprem yerel saatle 18:45’te, 5 kilometre derinlikte gerçekleşti ve çevre illerde de hissedildi. Neyse ki can ve mal kaybı bildirilmedi, ancak depremin Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın (KAF) en kritik noktalarından birinde olması, olası büyük bir sarsıntının habercisi olabileceği endişesini artırdı.
Ünlü deprem bilimci Prof. Dr. Naci Görür, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda depremin tehlikesine dikkat çekti: “Pülümür/Tunceli’de 4,2 deprem oldu. Deprem KAF’a çok yakın Pülümür Fay Zonunda. Pülümür Fay Zonu sağ yanal atımlı. Depremin yeri tehlikeli. KAF’n en doğu ucu Yedi Su Fayı civarında. Burada deprem bekliyoruz. Burayı tetikleme olasılığı var. Geçmiş olsun.” Görür’ün bu uyarıları, bölgedeki fay hatlarının hassas dengesini bir kez daha gözler önüne serdi.
Depremin Teknik Detayları ve Fay Hatlarının Yapısı
Pülümür depremi, Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın (KAF) doğu uzantısında, Pülümür Fay Zonu üzerinde meydana geldi. KAF, Türkiye’nin en aktif ve tehlikeli fay hatlarından biri olarak biliniyor. Yaklaşık 1.200-1.500 kilometre uzunluğunda olan bu fay, Avrasya ve Anadolu levhalarının sınırını oluşturuyor ve esas olarak sağ yanal atımlı (strikes-slip) bir harekete sahip. Bu, fayın iki tarafındaki blokların birbirine göre yatay olarak kaydığı anlamına geliyor – tıpkı bir makasın keskin kenarları gibi, enerji birikimi ani kırılmalara yol açıyor.
Pülümür Fay Zonu ise KAF’ın doğu kesiminde, Erzincan ve Tunceli arasında uzanan bir yan dal olarak öne çıkıyor. Bu zon, KAF ile yaklaşık 45 derecelik bir açı yapıyor ve Ovacık Fay Zonu ile etkileşim halinde. Sağ yanal atımlı yapısı nedeniyle, geçmişte önemli depremlere ev sahipliği yaptı: En son 27 Ocak 2003’te 6,0 büyüklüğünde bir deprem bu fayda meydana gelmiş, 18 kişi hayatını kaybetmişti. 1992 Erzincan depremi (Ms=6,8) ise bu bölgeye ek Coulomb gerilimi yüklemiş, fayın kırılma potansiyelini artırmıştı.
Haritada kırmızı çizgilerle gösterilen KAF’ın en doğu ucu, Yedisu (Yedi Su) Segmenti olarak bilinen bir “sismik boşluk” (seismic gap) içeriyor. Bu segment, 1784’teki büyük depremden beri kırılmamış ve birikmiş enerjiyle dolu. Uzmanlara göre, son depremler (1992 Erzincan ve 2003 Pülümür) bu segmentte gerilimi önemli ölçüde artırmış durumda. Pülümür’deki son sarsıntı, bu hassas dengeyi bozarak Yedisu Segmenti’nde 7,0 ve üzeri bir depremi tetikleyebilir. Bölgedeki jeolojik yapı, Kuzeydoğu Anadolu Fay Hattı (KDF) ile de kesişiyor, bu da karmaşık bir tektonik etkileşimi işaret ediyor.
| Fay Hattı Özelliği | Açıklama | Son Önemli Deprem |
| Kuzey Anadolu Fay Hattı (KAF) | 1.200-1.500 km uzunluk, sağ yanal atımlı, Avrasya-Anadolu levha sınırı | 1939 Erzincan (M7.9) |
| Pülümür Fay Zonu | KAF’ın doğu dalı, 45° açı, strikes-slip | 2003 Pülümür (M6.0) |
| Yedisu Segmenti | Sismik boşluk, yüksek riskli, tetikleme potansiyeli | 1784 (M7.2) |
Uzman Görüşleri ve Gelecek Riskler
Prof. Görür‘ün haritası, bölgedeki fay hatlarını net bir şekilde ortaya koyuyor: Kırmızı hatlar KAF‘ı, sarı pimler ise deprem odaklarını temsil ediyor. Erzincan, Tunceli, Bingöl ve çevresindeki noktalar (Yediboğuluk, Eskiyol, Pülümür, Dinar, Adsz Yerisareti gibi), potansiyel kırılma bölgelerini işaretliyor. Görür, “Burayı tetikleme olasılığı var” derken, son depremin Yedisu Segmenti’ni uyandırabileceğini vurguluyor.
Jeologlar, bu tür küçük sarsıntıların büyük depremlerin öncüsü olabileceğini belirtiyor. Bölgedeki gerilim artışı, GPS ölçümleriyle de doğrulanıyor – Ovacık Fay Zonu‘nda bile birikim gözlemleniyor. AFAD ve Kandilli Rasathanesi, halkı deprem çantası hazırlığına ve bina güçlendirmesine çağırıyor.
Tunceli Valiliği’nden yapılan açıklamada, “Depremde hasar yok, ancak ekipler sahada” denildi.
