Şehriban Türlü – Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda görüşmeleri süren 8’inci Yargı Paketi, 2 Mart Cumartesi günü kabul edildi. Emekli bayram ikramiyesinin üç bin liraya çıkarılmasına ilişkin madde de Meclis’ten geçti. Dini bayramlarda emekliye verilen ve genel seçimlerden önce iki bin liraya çıkarılan bayram ikramiyesi, yerel seçimlerden önce üç bin lira oldu.
AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan 28 Şubat’ta Kütahya mitinginde “En düşüğü 10 bin lira olan emekli maaşı ömrünü kendisinin ve ailesinin geçimi için harcamış vatandaşlarımız için yeterli mi? Elbette değil. Şimdi birileri çıkıyor ‘Emekli maaşlarına yedi bin lira, 10 bin lira seyyanen ekleyelim’ diyerek kendi akıllarınca emeklilerimizi tahrik ediyor. Ülkemizde hali hazırda 16 milyon emeklimiz var. Emekli maaşlarına yedi bin lira eklemek, bütçeden yaklaşık 1,4 trilyon liralık, 10 bin lira eklemek demek 1,9 trilyon liralık bir kaynağı buraya aktarmak demektir. Yani 2024 yılı boyunca ülkemizde tek çivi çakmasak tüm yatırım bütçesini buraya aktarsak bile bu gideri karşılamaya yetmiyor” sözleri ile hem ikramiyenin yetersiz olduğunu kabul etmiş hem de bir zam daha yapılamayacağını eklemişti.
Emeklilerin maaşının 10 bin lira olması tartışma konusuyken ikramiyenin de düşük olması emekliler tarafından eleştiri konusu oldu. Van Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Emekli-Sen başkanı Timur Sayyiğit, ikramiyenin ve maaşlarının yetersiz olduğunu ve güncelleme yapılmasını isterken, emekliler yapılan zammın mevcut pahalılığa denk düşmediğini söyledi.
‘Hak ettiğimiz ücreti istiyoruz’
Emekli aylıkları karşısında zammı yapanların o maaş ile 10 gün geçinemeyeceğini söyleyen Sayyiğit, “Emekli hakkettiği ücreti istiyor. Bize dalga geçer gibi 3 defa zam verdiler ancak maaşlarımız hala 10 bin TL’de sabit kalmış. Biz emekliler yıllarca bu ülkenin ayakta kalması için fedakârlık yapanlarız. Yıllarca peşin ödediğimiz primlerin karşılığını istiyoruz. Bizim vergilerimizle lüks hayatı yaşıyorlar. Biz kendi ceplerinden ekstra bir para versinler istemiyoruz. Biz bu maaşı ya alacağız ya da 31 Mart’ta bize dalga geçer gibi zam veren hükümete gereken dersi vereceğiz” dedi.
‘Maaşlarımızla dalga geçiyorlar’
Erdoğan’ın ‘2024’ yılı emekliler yılı olacak’ konuşmasını hatırlatan Sayyiğit, “Doğru demiş, 2024 yılı emeklileri bitirme yılı olarak ilan edilmiş. Zaten yüzde 50 artış ile 2 bin TL olan emekli ikramiyesini 3 bin TL yapıyorsa biz emekliler onu almayacağız. Yarın bir gün sarayda eksik kalan bir yer varsa göndereceğiz oraya masraf yapsınlar. 3bin TL değil insanca yaşamak için emekli aylıklarımıza zam istiyoruz. Şu anda en düşük emekli maaşının 20 bin liradan aşağı olmaması lazım. Emekli ikramiyesi ilk ödendiğinde bin liraydı o zaman o parayla bir kurbanlık koyun alınırdı. Şimdi 3 bin lira olmuş 3 ya da 5 kilo et alabiliriz ancak o parayla. Bizimle maaş zammının dalgasını geçeceklerine vergilerimizle yandaşlarına ödedikleri faizsiz kredilerin, kendi savurganlıklarının önüne geçsinler. Bu savurganlık yerine ülkenin emeklilerine, emekçilerine sahip çıksınlar” sözleriyle tepkisini dile getirdi.
‘Taleplerimiz yerine getirilmezse resmî kurumlarda oturma eylemi gerçekleştireceğiz’
DİSK Emekli-Sen’in Ankara’da düzenlediği toplantıya maddi imkansızlıklar nedeniyle katılamadığını dile getiren Sayyiğit, “Sendikamızın tüm şubeleri Türkiye’nin her tarafında tepkilerini dile getiriyor. Ancak diğer sendikalarda, derneklerde hükümetin ortakları. Bizim onlardan bir beklentimiz yok. Van’da Emekli Derneği var. Bir basın açıklamasını ortaklaştıralım diye aradım oyalayarak gelmedi. Biz Emekli-SEN olarak Van’da da diğer illerde de tepkilerimizi dile getireceğiz. Daha önce de söyledik. Seçime kadar iyi bir zam verilmezse bizde Van’da bulunan bütün resmî kurumlarda oturma eylemleri gerçekleştireceğiz. Mademki bizi ölüme terk etmişler bizde eylemlerimizi resmî kurumlara taşıyacağız. Ya bizi içeri atsınlar ya da bize insanca muamele etsinler” sözleriyle konuşmasını sonlandırdı.
‘Geçinemediğim için ek iş yapıyorum’
64 yaşındaki işçi emeklisi olan Abdulmecit Taşkın ise zamların yetersiz olduğunu ve geçinemediklerini vurguladı. Taşkın, ekonomik açısında yaşadığı zorlukları şu sözlerle dile getirdi; “Evde 3 öğrencim var biri üniversite diğer 2’si dershane öğrencisi. Bu 10 bin lira o öğrencilere yetmiyor. Emekli aylığı günlük 1 kilo et parası. Bu emekli aylığı ile geçinemiyoruz. Ben ek iş yapıyorum. Taksicilik yapıyorum ayrıca. Emeklilerin yüzde 99’u ek işlerde çalışmak zorunda kaldı bu ekonomik krizden dolayı. Emeklinin aldığı para bir ev kirası. Bu durumun düzelmesi için hükümetin yardımcı olması gerek. Emekliler ek iş yapmadan geçinemiyor. Bugün bir öğrenciniz varsa gideri bin liradan aşağı değil. O nedenle emekliler çalışmak zorunda kalıyor.”
‘Geçim sıkıntısı her alana yansıdı’
Emekli Naci Başdinç ise geçim sorunlarının yaşamlarının her alanına yansıdığını söyleyerek, “Bir emekli maaşı ile geçinelim dedik ama geçinemiyoruz. Yani akşam eve giderken evdekilerle nasıl tartışıp tartışmayacağımızı düşünüyoruz. Emekli maaşı bin TL ama bir ev kirası da bin lira. Oda normal yerlerde daha iyi yerlere taşındığınızda ev kiraları bin liraya çıkıyor. Açlık sınırının 19 bin lira olduğu bir ülkede emekli maaşı 10 bin lira ise açlık sınırının ayarı yarıya altındasın anlamına geliyor. Diğer ülkeler gibi açlık sınırının 5 bin lira olsaydı iyi kötü ölmeden yaşardık. Ama biz gerçekten ciddi anlamda bir sıkıntı yaşıyoruz” ifadelerini kullandı.
Ana muhalefete çağrı
Emeklilere dair muhalefet partilerinin sessizliğine dikkati çeken Başdinç, ana muhalefete şu çağrıda bulundu; “Bu sıkıntıların en büyüğünün sebebi şu anki iktidardır. Ama iktidar kadar ana muhalefet ve diğer muhalefet partileri de sebebi. Atatürk’ün kurduğu cumhuriyetin partisi olan CHP’nin emekli aylığının 10 bin lira olmasını sıradan bir haber gibi okuyup geçiyorlarsa ana muhalefetin tamamen ortadan kalkması lazım. Bu ana muhalefet böyle bir mantık yürütüyorsa kendini sorgulaması lazım. O vakit iktidar olurlarsa aynı mantığı yürütecekleri anlamına geliyor.”
‘Zamı el açan vatandaşa verir gibi yaptı’
Emekli zamları ile birlikte artan hayat pahalılığına isyan eden Başdinç, “7 bin liradan 10 bin liraya çıkardılar ancak diğer gün mazota 2 lira zam geldi ardından zamlar gelmeye devam etti. Zaten mazota gelen zam her şeye yansıyor. Giyime, ulaşıma, gıdaya, her şeye zam geliyor. O nedenle verdikleri 3 bin liralık zam bir gecede bitti. Ayrıca bize bayram ikramiyesi verdi. Yani sen el açan bir vatandaşa verir gibi niye elimize o kadar para veriyorsun? Ben bin lira ikramiye aldığımda meydanda bir koyun alıyordum ve 25-30 kilo et alıyordum. Bugün verdikleri bayram ikramiyesi farkı olan bin lira ile sadece 2 kilo et alınabiliyor” sözlerine yer verdi.
‘Hükümete halk olarak ders verirsek kendimize geliriz’
Başdinç, son olarak evlerinde aynı zamanda bir torununun olduğunu ve giderlerine yetiştiremediğini ifade ederek bir yanda da kiracı olmadıkları için seviniyor. Başdinç, yerel seçimlere sayılı günlerin kaldığını hatırlatarak halka şu çağrıda bulundu; “Bizim aç kalmalarımız, susuz kalmalarımızı birazda biz yaratıyoruz. Birisi gelip önce bizi aç bırakıyor sonra sırtımızı sıvazlıyor hemen eline eğiliyoruz. Bu bizim eksikliğimizdir. Önümüzde seçim var. Eğer biz halk olarak iktidara, bizi yoksullaştırdın, halkı açlık sınırının yarısının altına indirdin bende sana bu seçimde bir ders vereceğim derse hükümette kendisine gelir.”
