Şenol Balı/Van
Soğuk iklimi ile bilinen Doğu Anadolu Bölgesi’nde sac sobacılığı uzun bir tarihe dayanan bir sektör. Ancak sobacılık, teknolojideki alternatiflerin artması karşısında kaybolmaya yüz tutmuştu. Öyle ki son birkaç yıla kadar Van kent merkezinde bulunan Sobacılar Çarşısı’ndaki atölye sayısı yarıya kadar düşmüştü. Bunun sebebi ise insanların doğalgaza yönelmesi ve fabrikasyon ürünü sobaların tercih edilmesiydi.
Sac sobaları yeniden satışta
Kent merkezinde müşterisi neredeyse kalmayan, sadece kırsal kesimdeki dar bir nüfusun tercih ettiği sac sobaları, son yıllarda artan maliyetler sonrasında yeniden hayat buldu. Kömür ve Turbo diye bilinen fabrikasyon ürünü sobaların maliyetlerinin artması ve doğalgaz faturalarının yükselmesi insanların yüzünü yeniden sac sobalara çevirmesine sebep oldu. Fatura ödemekte zorlanan veya kömür alamayan yurttaşlar sac sobası almaya başladı. Sadece sac sobası değil banyo sobaları, yemek ve ekmek pişirme sobaları da yeniden ilgi görmeye başladı.
Birçok eleman yetiştirdim
Van’daki Sobacılar Çarşısı’nda atölyesi bulunan 72 yaşındaki Sobacı Nihat Atacan yarım asırdır bu işi yapıyor. 20’yi aşkın usta yetiştiren Atacan birkaç nesildir bu sektörde çalıştıklarını söyleyerek şunları dile getiriyor; “Eskiden makinalar yoktu, üretimi elle yapıyorduk. Son yıllarda daha çok makinalarla imalat yapıyoruz. Yarım asırdır bu mesleği yapıyorum. Memnunum ve işimi daha ileriye taşımak için elimden geleni yapıyorum. Birçok personel yetiştirdim. Oğullarım da yetişti ve şu an bu sektörde çalışıyorlar. Ürettiğimiz sobaları Muş, Hakkâri, Ağrı ve Bitlis gibi kentlere satıyoruz.
Yarım asırdır bu işi yapan 72 yaşındaki Nihat Atacan
Atacan: Şu an durum değişti
Kömür ve doğalgaz fiyatlarının artması karşısında vatandaşların zor günler yaşadığını kaydeden Atacan, sektörde geriye dönüşün yaşandığını belirtiyor. Atacan şu ifadelere yer veriyor; “Eskiden Turbo sobaları da yoktu doğalgaz da. Isınmada sac sobaları kullanılıyordu. Her köyde veya kasabada bizim yaptığımız sac sobalarını kullanıyorlardı. Turbo sobalarının çıkması ve insanların doğalgaza yönelmesi bizi etkiledi. Ama şu an durum değişti. İnsanlar turbo soba alamıyor. Çünkü fiyatları 10 bine kadar yükseldi. Doğalgaz da öyle, durumu iyi olmayanlar faturadan dolayı kullanamıyor. Bunlar sac sobalara yöneliyorlar. Yine doğalgaz çıktığında banyo sobaları da kullanılmamaya başlandı. Artık insanlar eskiye dönüş yapıyorlar. Bunun sebebi ise pahalılık. Çünkü durumlarını idare edemiyor, aldıkları maaşla evlerini geçindiremiyorlar.”
Atacan, maliyetlerin artması ve insanların tekrar sac sobalarını tercih etmesinin kendileri için iyi olduğunu ve işlerinin açıldığını da ifade ediyor.
Atacan şimdiye kadar 20’ye yakın personel yetiştirdiğini söylüyor.
