Van’ın Erciş ilçesine bağlı Çelebibağı Mahallesi’nde, bulunan ve Urartu Krallığı döneminde inşa edilen Erciş Kalesi, Van Gölü’nde 2 metreyi bulan çekilme sebebiyle şimdilerde, gün yüzüne çıktı. Van Gölü sahilinde inşa edilen Erciş Kalesi, Van Gölü sularının 1841 yılında yükselmeye başlamasıyla terk edilmişti. O dönem suyun yükselmesi sebebiyle burada yaşayan yerel halk, Erciş’te bulunan Alkanat, Gölağzı ve Tekevler Mahallesi’ne yerleştirilmişti. Van’da 23 Ekim 2011 depreminin de etkisiyle büyük hasara uğrayan kale, 2014’te Van Gölü’nün çekilmesiyle de beraber yeniden ortaya çıktı. Fakat son 2 yıldır, göl suyunun yaklaşık 2 metre daha çekilmesiyle, kuraklık, küresel ısınma ve bölgede etkili olan Hidroelektrik Santral (HES) projelerinin etkisinin de buradaki rolü büyük oldu.
Van Çevre Tarihi Eserleri Koruma Araştırma ve Geliştirme Derneği (VAN- ÇEVDER) Başkan Yardımcısı Arzu Dinçer, konuya ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Van Gölü’nde su seviyesinin düşmesiyle Erciş Kalesi’ndeki kalıntıların ortaya çıktığını hatırlatan Dinçer, 1841’de terk edilen kalenin gün yüzüne çıkmasının temel sebebinin küresel iklim değişikliği olduğunu söyledi. Dinçer, “Erciş Çelebibağı Mahallesi’nde bulunan ve Urartu Krallığı döneminde Van Gölü’ne inşa edilen Erciş Kalesi, Van Gölü sularının 1841’de yükselmeye başlamasıyla terk edildi. Van’da 23 Ekim 2011 tarihinde yaşanan deprem nedeniyle büyük hasarlara uğrayan kale, 2014’te Van gölü çekilmesiyle yeniden ortaya çıktı. Fakat son zamanlarda Van Gölü’nün yaklaşık 2 metre daha çekilmesiyle kale, mikrobiyallerle birlikte tamamen ortaya çıktı. Van Gölü, tarih boyunca sürekli yükselme ve alçalmaya bağlı olarak, seviye farklılıkları göstermektedir. Geçmiş dönemlerde göl seviyesi uzun yıllar boyunca artış gösterdiği için eski tarihi eserler de ortaya çıkıyor.Yağış miktarının azalmasından kaynaklı, Van’da ciddi bir kuraklık sorunuyla ile karşı karşıyayız. Gölün bulunduğu havzada kuraklık nedeniyle tarım ve hayvancılık neredeyse bitme noktasına geldi” dedi.
‘ÇEVRE ÖRGÜTLERİNİN GÜNDEMİ İKLİM KRİZİ OLMALIDIR’
Dinçer, Erciş Çelebibağı Mahallesi’nde bulunan flamingo yolunun kuraklık tehlikesiyle karşı karşıya olduğuna işaret ederek sözlerini şöyle tamamladı: “Akgöl, Değirmigöl, Tuz Gölü, Zernek Barajı, Sıhke Gölü, Karasu, Sarımemet Barajı gibi özellikle üzerinde Hidroelektrik Santrali (HES) yapılan akarsularımız yağış yetersizliğinden, yanlış su politikalarından, küresel ısınmadan, buharlaşmadan, tarımsal sulamayla birlikte dere yataklarındaki flora ve fauna yok olmuş vaziyette. Kuraklık nedeniyle şu anda Van Gölü’nde pek çok adacık oluştu ve mikrobiyalitler ortaya çıktı. Nisan-Temmuz aylarında Van Gölü ile özdeşleşen İnci Kefalinin üreme döneminde yaşadığı küresel iklim değişikliği binlerce balığın ölümüne neden oldu. Küresel iklim krizi, Türkiye’deki çevre örgütlerinin en önemli gündemlerinde biri olmalıdır. Gelecek nesillerimize yaşanabilir bir dünya bırakmalıyız.”