NewsLabTurkey Research Hub’ın çevrimiçi flört uygulamalarının haberlerde ele alınışına odaklanan yeni araştırması yayınlandı. Araştırmaya göre gazeteler flört uygulamalarına ilişkin haberlerinde uygulamalardaki dolandırıcılara ve flört tüyolarına odaklanırken LGBTİ+ bireyler ya da queer ilişkiler haberlerde neredeyse hiçbir şekilde yer almıyor.
Dr. Serra Sezgin
Dr. Serra Sezgin’in NewsLabTurkey Research Hub için kaleme aldığı rapora göre çevrimiçi flört uygulamaları çoğunlukla “teknoloji/pazar”, “ilişkilerdeki dönüşüm”, “romantizm dolandırıcılığı”, “flört tüyoları”, “öznel hikâye aktarımı” ve “flört şiddeti” gibi konular üzerine odaklanıyor.
Araştırmada temalar genel olarak ele alındığında, ilişkilerdeki dönüşüm, öznel hikâyeler ve flört tüyoları kategorilerinde yer alan haberlerin bir kısmının flörtü ve çevrimiçi flörtü meşrulaştıran söylemler üretmesi bakımından olumlu, özgürleştirici bir nitelik taşıdığı ifade ediliyor.
Öte yandan araştırmaya göre, çevrimiçi flörtle ilgili olumsuz haberler sıklıkla kişisel verilerin korunması ya da dolandırıcılık bağlamında okuyucuya çevrimiçi flörtün risklerini aktarıyor.
Araştırmada ayrıca kadına yönelik şiddetin, toplumsal cinsiyet temelli eşitsizliklerin ve ayrımcılığın Türkiye’deki yadsınamaz varlığı göz önüne alındığında kadına yönelik şiddet türlerinden biri olan flört şiddetinin gündemde yer almamasının dikkat çekici olduğu vurgulanıyor.
Rapordan:
“Geleneksel anlamda flört ya da flörtleşme pratiği 1990’lı yıllarda Siberalem ya da Match.com gibi websiteleri ile dijital platformları aracı haline getirerek gündelik hayata adapte olmaya başladı. 2000’li yılların ortalarından itibaren ise Tinder başta olmak üzere günümüzde son derece popüler hale gelen Bumble, OkCupid gibi mobil uygulamalar, başka bir deyişle çevrimiçi flört uygulamaları, flört olgusunu dijital uzama taşıdı. Bu durum özellikle son yıllarda hem sosyal bilimler literatüründe hem de medyada farklı bağlamlarda gündeme gelmeye başladı.
…
Çevrimiçi Flört ve Uygulamalar Üzerine
Flört ilişkisini, bireylerin duygusal ve/veya cinsel bağlılık etrafında zaman geçirmek, paylaşım sağlayabilmek üzere parçası oldukları, sosyal etkileşim içeren bir ilişki türü olarak tanımlamak mümkün (Kaplan, 2020: 528). Dijital dönüşümle birlikte pek çok gündelik hayat pratiği gibi flört ilişkisi de farklı boyutlar edinmiş, bir partner ile tanışmak bir bakıma daha kolay ve hızlı hale gelirken duyguları ifade etme ve yeni insanlarla tanışma biçimleri de çeşitli alternatifler kazanmış durumda (Sezgin, 2017: 139).
Çevrimiçi flört uygulamaları, flört pratiğinin dijital ortama taşındığı güncel uzamlar ve temelinde sosyal ağ sitelerinin bir parçası olarak ele alınabilir. Sosyal ağ siteleri, bireylere sınırlı bir sistem içinde genel veya yarı herkese açık bir profil oluşturma, bağlantı kurdukları diğer kullanıcıları listeleyebilme ve kullanıcılar tarafından oluşturulan bu listeleri görüntüleme ve bu ortamda gezinme imkânı sağlayan web tabanlı hizmetler olarak tanımlanabilir (boyd ve Ellison, 2007: 211).
Araştırmanın Yöntemi ve Örneklemi
Analiz edilen 111 farklı içeriğin kaynaklarını türlerine göre ayırdığımızda 8 Onedio, 7 ListeList ve 32 içeriğin ise diğer çevrimiçi kaynak/forumlardan (webTekno, webrazzi, ShiftFelete vb.) olmak üzere toplam 47 içeriğin gazeteler dışındaki kaynaklardan elde edildiği görülebilir. Ek olarak Hürriyet (13) başta olmak üzere, Milliyet (6), Sözcü (6), Posta (5), Cumhuriyet (5) gibi resmi gazetelerden toplam 64 haber analize dahil edilmiştir. Analiz edilen içeriklerin kaynaklarına yakından bakıldığında aşağıdaki dağılımı görmek mümkündür.
Nihayetinde elde edilen 111 çevrimiçi haber, nitel içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Bu doğrultuda haberlerdeki söylem tonlama biçimine göre olumlu, olumsuz veya nötr şeklinde kodlanmış, ardından çevrimiçi flört ve flört uygulamalarını hangi bağlamda ele aldıklarına göre oluşturulan temalarla kategorileştirilmiştir.
Araştırmanın Bulguları
Araştırmanın kapsam ve sınırlılıkları doğrultusunda, nitel içerik analizi uygulanan haberler olumlu, olumsuz ve nötr olarak kodlanmıştır. Haberlerde çevrimiçi flört ve uygulamalara ilişkin inşa edilen söylemlerin tonlama biçimleri (Van Dijk, 1979) üç farklı kategoride aşağıda belirtilen şekilde kodlanmıştır:
Olumsuz kod: Çevrimiçi flört ve uygulamaların içerdiği çevrimiçi riskler, oluşturduğu güvenlik tehditleri genelleştirilerek teknolojik gelişmelere ilişkin yansıtılan negatif görüşleri ve bu uygulamalarla ilişkili mağduriyet hikâyelerini içermektedir.
Olumlu kod: Çevrimiçi flört ve flört uygulamalarının sunduğu fırsatları, olumlu öznel deneyimleri, kişisel hikâyeleri ve dolaylı olarak teknolojik gelişmelere ilişkin pozitif görüşleri içeren haberlere verilen kodu temsil eder.
Nötr kod: Flört uygulamalarını mobil uygulama pazarı ve finans bağlamında salt ekonomik perspektiften ele alan haberler, çevrimiçi flört ve flört uygulamalarını pozitif ve negatif yönleriyle bir arada değerlendiren haberler ve dolayımlı olarak flört tüyolarını odağa alan haberler ise nötr olarak kodlanmıştır. Söz konusu kodlama sistemine göre incelenen haberlerin dağılımı aşağıdaki gibidir.
…
Son olarak, çevrimiçi flört ve flört uygulamalarını ele alan 111 haberden yalnızca dördünün flört şiddetine değindiği görülmüştür. Romantik bir ilişkideki bir partnerin diğer partner üzerinde güç kullanması ve istismar etmesi anlamına gelen flört şiddeti, yalnızca fiziksel şiddeti değil, flört ilişkisindeki duygusal, cinsel veya sözel tacizi, istismarı, baskıcı veya kısıtlayıcı davranışları da kapsamaktadır (Kaplan, 2020: 529). Tamamı nötr tonlama olarak kodlanan bu dört haberden ikisi 2021 yılında yayınlanmış ve TED Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları Merkezi’nden Flört Şiddeti Farkındalığı Araştırması bulgularını kaynak göstermiştir. Başka bir deyişle haberleştirilen flört şiddetinden ziyade sözü edilen araştırma bulguları olmuştur. Diğer yandan 2022 yılında yalnızca bir haber flört şiddetini gündeme taşırken ana akım medya tarafından da yine tek bir gazetenin (Sabah) çevrimiçi flörtü toplumsal cinsiyet bağlamında 2019 yılında haberleştirdiği dikkat çekmektedir.”
Raporun tamamı için: https://www.newslabturkey.org/cevrimici-flort-ve-flort-uygulamalari-haberlerde-nasil-ele-aliniyor/
Kaynak: NewsLabTurkey
