CHP, Kahramanmaraş merkezli depremin etkilediği Diyarbakır’a dair hazırladığı raporda kent merkezinde yıkılan 7 binadan 3’ünün kaçak olduğunu saptadıklarını açıkladı.
İnanç YILDIZ-DİYARBAKIR
Kahramanmaraş’ta 6 Şubat’ta meydana gelen 7.7 ve 7.6 şiddetindeki depremlerden Diyarbakır da ağır yara aldı. Kent merkezinde 7 bina çökerken, 409 kişi yaşamını yitirdi, 902 kişi yaralandı. Arama kurtarma çalışmaları tamamlandı. Şu an 13 kişi hala yoğun bakım altında.
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından hala süren ve yüzde 65’i tamamlanan hasar tespit çalışmalarında 1 bin 110 binanın (8 bin 284 konut) acil yıkılması gerektiği, 1 bin 044 binanın (12 bin 106 konut) orta hasarlı, 10 bin 977 bina az hasarlı, 32 bin 18 binanın ise hasarsız olarak tespit edildi. Kentte ayrıca, Dicle Üniversitesi Rektörlük binasında ve tarihi surların 30 yerinde hasar oluştu, Dört Ayaklı Minare, Behram Paşa ve Safa Camisi de hasar gördü.
Diğer yandan Cumhuriyet Halk Partisi Diyabakır İl Başkanlığı da kentte dair hazırladığı deprem raporunu açıkladı. Raporda, kentte 361 barınma merkezi oluşturulduğu ve kapasitesinin 238 bin 175 olduğu belirtildi. 11 bin kişinin çadır ve barınma merkezlerinde kaldığı ifade edilen raporda, 200 bin kişinin şehir dışına çıktığı dile getirildi.
HASARLI BİNALARA GİRİLMEMELİ
Artçı depremlerinin 6 ve üzerine çıkabileceği ve bu yüzden hasarlı binalara girilmemesinin büyük önem taşıdığı belirtilen raporda, tespitlere göre 4 ayda kaydedilen deprem sayısı, büyük deprem sonrasında sadece 13 günde kaydedildiği ve her 3-4 dakikada bir artçı deprem yaşandığı ifade edildi.
Raporda, Diyarbakır’daki enkazı kaldırılan binaların molozlarının her bina için Dokulzçeltik hafriyat alanında ayrı bir parsele döküldüğü ve güvenlik önlemi alındığı belirtildi. Bu durumun olası delil karartma ve enkaz içerisindeki değerli malların korunması açısından önemli bir yaklaşım olduğu vurgulandı.
HASARIN NEDENİ İNSAN UNSURU
Diyarbakır’da çöken 7 binadan 3’ünün kaçak olduğunun saptandığına dikkat çekilen CHP’nin raporda, “Bir binada ise projeye aykırı olarak üç kat fazla çıkıldığı belirlenmiştir. Yıkılan kaçak binaların 3’ünün merkez Bağlar ilçesindeki Yoldaş Apartmanı, Akar (Hisami) Apartmanı ve Işık Apartmanı olup, 3 kat kaçak çıkılan binanın ise merkez Yenişehir ilçesindeki Sözen Apartmanı olduğu ifade edilmektedir. Diyarbakır’da depremin verdiği hasarın nedeninin insan unsuruna dayandığı, ruhsatsız, yanlış ve eksik malzeme seçiminin taşıyıcı sistemlere yapılan müdahaleler sonucu hasarların meydana geldiği değerlendirilmektedir” denildi.
ZARAR GÖREN TARİHİ YAPILAR İÇİN HAREKETE GEÇİLMELİ
Depremde tarihi yapıların da hasar gördüğü belirtilen raporda, “Sur ilçesinde bulunan asırlık Dört Ayaklı Minare, Behram Paşa ve Parlı Safa Camisidir. Deprem sonrasında Parlı Sefa Camisinin etrafına iskele örülmüştür. Dört Ayaklı Minare ise şerit ile kapatılıp, üzerine ‘Bu yapı tehlike arz etmektedir’ yazısı yapıştırılmıştır. Bu yapılar dışında kentin karakteristik mimarisini yansıtan tüm yapılarda da acilen tespit çalışmalarının yapılması, müdahaleye ihtiyaç duyulan kesimler için derhal harekete geçilmelidir” denildi.
GÖÇ VE ENKAZDAN FIRSATÇILIK ÇIKARILDI
Diyarbakır’da deprem sonrasında yurttaşların birçoğunda evlerine olan güvenin sarsıldığı dile getirilen raporda, “Bu nedenle ilden yoğun bir dış göç yaşandığı gözenmektedir. Yurttaşlar, girilmesi tehlikeli olan evlerinde kalan mallarını, değerli eşyalarını ya da hatıralarını almak için tehlikeyi göze alarak binalara girmekte, yük asansörü kiralamakta, taşınmak için de araç kiralamak zorunda kalmaktadır. Bu durumu lehine çevirmek isteyen sektörün büyük bir bölümünde fırsatçılık yapıldığı gözlenmektedir. Asansör, hamaliye ve araç nakil ücretlerinde fahiş artışlar olmuştur. Aynı şekilde depremden etkilenmeyen konutların kiraları ve satın alma fiyatları da katlanmıştır” denildi.
DAYANIŞMA ÖRNEĞİ DE SERGİLENDİ
Deprem sonrasında fırsatçılığa karşı kentte dayanışma örneği de sergilendiği ifade eden raporda, “Sivil toplum kuruluşları, hemen organize olmuş, halkın barınma ve iaşe sorununa anında çözüm üretmiştir. İş dünyası da yaşananlara kayıtsız kalmamış, giysi, çadır ve benzeri ürünleri yerelde üretmeye ve dağıtmaya başlamıştır. Genel Merkezimize, kentin ihtiyacı sürekli olan gıda, bebek maması, süt, bebek ve yetişkin bezi, kadın pedi, ocak, soba, çadır, giysi, çocuklar için oyuncak gibi ihtiyaçlarımız bildirilmiş, bunun için yardım TIR’larının yönlendirilmesi istenmiştir. Ayrıca barınma sorununa bir nebze katkıda bulunmak üzere, kentimizde CHP İ Başkanlığı tarafından 100 adetlik çadır kert ve seyyar mutfak talebi, Genel Merkezimize iletilmiştir” denildi.
