Bingöl’de yıllardır tamamlanamayan kentsel dönüşüm projesi nedeniyle yurttaşların hayatı kabusa döndü. Evlerine kavuşamadıkları gibi savaş alanına dönen bir kentte yaşamak zorunda kaldılar.
Fırat BULUT-BİNGÖL
Üç dönemdir AKP’nin yönettiği Bingöl Belediyesi’nin üstlendiği proje ile 923 hak sahibinin mağduriyetinin yanı sıra kentsel dönüşüm alanı çevresinde oturan yurttaşların da sorunları sürüyor.
Kültür Mahallesi’nde 15.1 hektarlık alan 2011 yılında belediye meclis kararıyla kentsel dönüşüm alanı ilan edildi.
2016 yılında hak sahiplerinin oturdukları evler boşaltılarak yıkımlara başlandı. AKP’li Bingöl Belediyesi evini boşaltmak istemeyen hak sahiplerinin ise suyunu keserek ve diğer belediye hizmetlerinden mahrum bırakarak zorla evlerinden dışarı attı.
ÖDENEN KAMULAŞTIRMA BEDELİ PİYASININ ALTINDA KALDI, KİRA DESTEKLERİ AKSATILDI
Kamulaştırma süreci tamamlanmadan konutların yıkımına başlanması, konut istemeyen hak sahiplerine ödenecek kamulaştırma bedellerinin konut piyasasının çok altında kalması, proje kapsamında hak sahipleri için yapılacak konutların yıllarca tamamlanmaması ve vaadedilen kira desteğinin aksatılması gibi nedenlerle şehre yeni bir vizyon kazandıracak denilen proje gerek hak sahipleri gerekse de tüm mahalle sakinleri için adeta kangrenleşen bir yaraya dönüştü.
2017 yılında konutların yapımına başlanacağı sözü verilmesine rağmen ancak bir yıl sonra temel atılabildi.
AKP’Lİ BELEDİYE BİTİREMEDİ, TOKİ‘YE DEVRETTİ
15 Ekim 2018 tarihinde AKP Bingöl milletvekilleri, ilin valisi ve dönemin belediye başkanı Yücel Barakazi’nin de katıldığı temel atma töreni gerçekleştirildi.
Ancak 31 Mart 2019 yerel seçimleri sonrası belediye başkanı değişince proje de durdu.
Yeni belediye yönetimi mevcut projeyi yapamayacağını belirterek iptal etti ve Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Projesi TOKİ’ye devredildi.
Temeli atılan projenin iptal edilmesiyle belediye ne kadar zarara uğratıldığı ise bilinmiyor.
TOKİ İHALESİNİ GÜÇAR İNŞAAT ALDI AMA 2 YILDIR KONUTLAR HALA ORTADA YOK
Hak sahipleri ile yeniden sözleşme imzalanarak Kültür Mahallesi’ndeki 15,1 hektarlık alana sahip Kentsel Dönüşüm Projesi TOKİ aracılığıyla 2 Ekim 2020’da ihale edildi.
1172 konut ve 196 dükkan inşaatı ile çevre düzenlemesi işini 294 milyon 700 bin TL bedelle Güçar İnşaat aldı.
Yer tesliminin 13 Kasım 2020’de yapıldığı projede işin bitim süresi 600 gün olarak belirlendi. Ancak firma taahhüt ettiği sürede işi tamamlayamadığı için 6 ay ek süre aldı.
Firmaya verilen ek sürenin dolmasına bir hafta kalmasına rağmen konutlar tamamlanamadı.
21 BİN VATANDAŞ İNŞAAT ALANINDA YAŞAMAK ZORUNDA KALDI
Yaklaşık 21 bin yurttaşın yaşadığı Kültür Mahallesi’nde 6 yıldır süren inşaat çalışmaları nedeniyle kentsel dönüşüm projesi mahalle sakinleri için kabusa döndü.
Ulaşım, çevre kirliliği, gürültü gbi sorunların yanı sıra mahalle sakinleri günlük yaşamlarında da birçok sorunla karşılaşıyorlar. 75 yaşındaki Hasan Şallı, yıllardır alışveriş yaptıkları fırın ve bakkalın sac şeridin diğer tarafında kalması nedeniyle çok daha uzak bir yerden ihtiyaçlarını karşılamanın güçlüğünden dert yanıyor.
Müteahhitlerin inşaata başladığını ancak bir süre sonra çalışmaların durduğunu söyleyen Şanlı şöyle konuştu “Bir gün toplantı yaptılar. Bakan, milletvekilleri ve belediye başkanı geldi. Belediye başkanı yapamayacaklarını ancak TOKİ’ye devredilmesi durumunda konutların yapılacağını ifade etti. İmza verdik. Yapıyorlar fakat aklımız almıyor, 2 yıldır çalışmalarına rağmen daha kaba inşaatı bitmedi. Ek süre alıp seçime kadar uzattılar ama seçime kadar da bitmeyecek. Çalışmıyorlar, işçileri yeterli değil. Öyle görünüyor ki bir yıl daha uzayacak”
ESNAF SİNEK AVLIYOR
37 yıldır mahallede bakkal işleten esnaf Ramazan ise ‘bu mahalledeki bütün esnaflar sinek avlıyor‘ diyerek tamamlanamayan kentsel dönüşüm projesi nedeniyle yaşadıkları sorunları anlatıyor.
Kendisi de hak sahibi olan Ramazan Bey “Her taraf kapalı. Eski mahalle yok zaten. Bu çevrede üç-dört bakkal var, hepsi sinek avlıyor, iş yok zaten. TOKİ konutlarında çalışan işçiler olmasaydı çoktan kapatmıştık.” diyerek iş yapmadıklarını söylüyor.
İnşaat çalışmalarının 2017 yılından beri devam ettiğini aktaran Ramazan Bey şöyle devam etti: “Eski belediye başkanı Yücel Barakazi döneminde imzalar atıldı. Daha sonra proje iptal edildi, TOKİ’ye devredildi. Firmanın aldığı ek süre de bitti, daha 2023 yılının kaçıncı ayında teslim ederlerse… bekliyoruz işte. Zaten her taraf toz duman, çamur. Toz olmasa çamur, çamur olmazsa toz. Buradaki insanlar çok rahatsız.”
Ramazan Bey’in konuşması sürerken bir genç yaklaşıyor yanımıza ve ısrarla konuşmak istediğini söylüyor.
Samet Butasım 6 yıldır süren inşaatın tamamlanmamasını şu sözlerle eleştiriyor: “Doğduğumdan beri bu evlerde oturuyorduk. Kaç yıl oldu bu evleri yapmadılar. 6 yıl oldu, anımız burada kaldı. Gittik başka bir yerde kirada oturuyoruz, evimizin yapılmasını bekliyoruz”
Bir diğer esnaf Selahattin Çingay ise müşteri ile aralarına sac bariyer çekilmesi nedeniyle inşaat bekçisini siparişe gönderdiğini söylüyor.
15 BİNA SAC BARİYERİN ORTASINA HAPSEDİLDİ
Kentsel dönüşüm alanı sac bariyerle çevrelenirken yaklaşık 15 bina bu çevrelenmiş alanın ortasında kaldı. Normalde bu binalara giden yolun kapatılmaması gerekiyor ancak yüklenici firma maliyetleri azaltmak için binaları da çevrelemiş.
20 yıldır Bağdüzü Caddesi üzerinde market işleten Selahattin Çingay şunları söyledi: “2017 yılında yıktılar burayı. Çevredeki bütün esnaflar yolların kapatılması nedeniyle sıkıntı yaşadı. Burayı modern yapacaktılar ama durum ortada. Bu yolu sözde 3 ay önce açacaktılar. Söz verdiler ama yine açmadılar. Şimdi de inşaata hırsız girecek bahanesi ile açmıyorlar. Ama bunlar hepsi bahane.”
“FİLİSTİN-KUDÜS SINIRI GİBİ YAPMIŞLAR BURAYI”
Şantiye alanının içinde kalan elektrik trafosunun bulunduğu yapının duvarlarına ‘Filistin Kudüs‘ yazıları yazılmış. Bakkal Selahattin “Filistin-Kudüs sınırı gibi yapmışlar burayı. Karşıda görünen binalarda müşterilerimiz var. Onlar da buraya gelemiyor. Bazen telefonla arıyorlar, sacın üstünden bekçiye malzeme verip gönderiyoruz.” sözleri ile mahalle sakinlerinin yaşadıkları ulaşım sorununu özetliyor.
Mahalle sakinlerinden Sait Bey hemşehrililerinin yaşadığı bunca soruna rağmen hakkını aranamamalarına sitem ediyor. Yetkililere tepki gösteren Sait isimli yurttaş şunları söyledi: “2016 yılından bu yana bu belediyenin bizi mağdur ettiği mahallede yaşıyoruz. Her tarafımızı kapatmışlar, kimse gelip ilgilenmiyor.Yağmur yağdığında bu mazgallar hepsi tıkalı olduğundan dolayı yağmur suyu binaların içine giriyor. Öğrencilerimiz okuldan geldiğinde üstleri başları çamur içerisinde.”
“BAKANLIKTAN, BELEDİYEDEN GELİP BAKAN YOK”
Şantiye yetkililerine ve belediye başkanına gittiğini ancak sorunlarının çözülmediğini belirten Sait Bey şöyle devam ediyor: “Belediye başkanı bana diyor ki ‘Bizim yapabileceğimiz bir şey yoktur’. Nasıl Bingöl’ün belediye başkanı, valisi vardır, hiçkimse gelip ilgilenmiyor. Ben 3 kez CİMER’i aradım, oraya da şikayetlerimi bildirdim. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nı aradım, hepsinde numaram var. Fakat bir gün olsun belediyeden olsun ya da başka bir kurumdan memur olsun gelip ilgilenmedi burayla. Bingöl sahipsiz bir ildir. 2016 yılından beri bizim bu mahalleyi bu kadar mağdur ettiler.”
ÇOCUKLAR SAÇ BARİYERİ AŞIP OKULA GİDEMİYOR
Mahalle muhtarının da mahallenin sorunları ile ilgilenmediğini ifade eden yurttaş kimsenin seslerini duymadığını söylüyor. İnşaatın biran önce tamamlanarak mağduriyetlerinin giderilmesini isteyen mahalle sakini Sait Bey “Önümüz kıştır, çocuklarımız okula gidiyor. Benim oğlum bu sacların etrafını dönerek okula gidiyor. Kar yağdığı zaman nerden okula gidecek, her tarafımız kapalıdır. Bir vatandaş olarak maddi gücüm o kadar çok değil ki servis tutayım. Oğlum bazen diyor ki ‘Ben okula gitmiyorum’. Neden gitmek istemediğini soruyorum, ‘Etrafını dönene kadar ayakları kopuyor’ diyor. Her taraf kapalı olduğu için çocuklar saat 7’de kalkıp yola düşüyor. Mahallede çok fazla sahipsiz köpek var. Çocuklar korkudan okula gidemiyor.” sözleri ile çocukların yaşadıkları sorunları dile getiriyor.
Belediye başkanından mahallenin çocukları için servis istediğini ekleyen Sait Bey yetkililere seslenerek “Gücümüz yoktur, yardımcı olun bu mahalleye bir servis verin. Önümüz kıştır, yarın kar yağdığında bir çocuk burdan dönüp Turgut Özal’a kadar nasıl okula gidecek?” diye soruyor.
ERDOĞAN ‘İLK EVİN, İL İŞ YERİM’ PROJESİNİ MÜJDELİDİ ANCAK BİNGÖL’DEKİ 6 YILLIK PROJE BİTİRİLEMEDİ
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 13 Eylül 2022 tarihinde Beştepe Millet Kongre ve Kültür Merkezi’nde sosyal konut projesinin tanıtım töreninde 5 yıl içerisinde 500 bin sosyal konut inşa edeceklerini duyurdu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve iktidar partisi sözcülerinin ‘İlk Evim İlk İş Yerim‘ adıyla duyurduğu proje kapsamında ilk etapta 250 bin sosyal konut, 250 konut arsası ve 10 bin iş yeri 2 yılda bitirilerek hak sahiplerinin kullanılımına sunulacağı açıklandı.
TOKİ’nin Sosyal Konut Projesi’ne ilişkin geçtiğimiz günlerde açıklamalar yapan Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum da, “20 yılda yaptığımız gibi yine sözlerimizi tutacağız inşaatlarımızı da iki yıl içerisinde bitirip teslim edeceğiz“ demişti.
