Anne babaların çocuklarını yetiştirirken yaşadıkları sorunlardan kendilerini en çok zorlayanlardan biri inattır.
• Çocukların evdeki kuralları hiç önemsememesi
• Söz dinlememesi
• Tutturma, ısrarla isteme
• Başına buyruk hareket etme inat davranışının işaretleridir
Bu inatçı davranışlar gelişim döneminin normal tepkileri mi, yoksa bir davranış problemine dönüşmüş bir durum mu bunu ayırt etmek için inat davranışının hangi dönemlerin bir parçası, özelliği olduğunu bilmemiz gerekir
İnatçılık duygusal gelişimin bir sonucudur. Şunu unutmayalım ki normal gelişim dönemlerinde yaşanan inatçı davranışlar anne ve babaların yanlış tutumları sonucunda davranış problemi halini almaktadır.
Ilk kritik dönem 1 yaş dönemidir. Bu dönemde çocuk anne ve babanın dediğinin tersini yapmaktan ve kuralları çiğnemekten hoşlanır. İstenmeyen davranışları tekrarlayan çocuğun amacı sizi kızdırmak, çileden çıkarmak değildir. Konulan kuralın, yasağın veya istenmeyen davranışın ne kadar önemli olduğunu test etmektir. Anne babalar bu süreçte çocuğun üzerine çok fazla giderse, çocukla inatlaşırsa, cezalar verilirse hem bu dönemde çocuk ve ebeveyn arasında sağlıksız bir ilişki kurulmuş olur hem de davranış problem haline dönüşebilir
İkinci kritik dönem 2,5 yaştır. Kas kemik ve sinir sistemi olarak hızlı bir gelişim dönemidir. Çocuk dengesiz, olumsuz, kararsız, her şeye hayır diyen isyankâr bir kişilik sergiler. Psikolojik olarak bağımsızlık çabasındadır. Yardım istemez, her şeyi kendi yapmak ister, bir taraftan her şeyi kendi yapamadığının farkındadır. Çocuk bu dönemde bende varım, benim de düşüncelerim var, değerliyim demek ister.
Bu dönem yaklaşık 1 yıl sürer. Anne baba bu dönemde çocuğa sevgisini göstermeli, zorda olsa sabretmelidir. Dönem sağlıklı bir şekilde atlatılırsa çocuk kendiliğinden sakinleşir
3. kritik dönem 4 yaştır. Çocuk kendi başına buyruktur, kafasına göre hareket eden, çok konuşan, çok soru soran ancak yanıtını dinlemeye sabrı olmayan, başladığı şi yarım bırakan bir çocuktur. Sabırla soruları yanıtlamak, kuralları açıklamak sevgi ve sabır gerektiren bir dönedir.
4. kritik dönem 6 yaştır. 2,5 yaş dönemindeki inat davranışlarının ve döneminin benzeri yaşanır. 5 yaşındaki uyumlu çocuk gitmiş yerine zıt bir kişiliğe sahip bir çocuk gelmiştir.
Ve son inat dönemi 12-13 yaş ergenliğe geçiş dönemidir. Ergenlik döneminin özellikleri görülmeye başlanır, kendini ve kişiliğini kabul ettirmek için çevresindekilerle inatlaşır, çatışır.
Bu dönemin sağlıklı bir şekilde atlatılması için her zamanki gibi sabır, sevgi, çocuğu dinleme, anlamaya çalışma, düşüncesini sorma değer verme önemlidir.
