İlk olarak 1984 yılında organik yoğurt ile ayran yapıp yoldan geçenlere ikram etmeleri ile başladıkları ayran satışını bugün de sürdüren Turan ailesi, yılın son demlerine kadar yoldan geçen misafirlere ikramlarını sürdürüyor. Batman’ın Gercüş ilçesini Mardin’in Midyat ilçesini birbirine bağlayan 1050 rakımlı geçite 1984 yılından bu yana ayran satarak geçimini sağlayan Turan ailesinin burasını “Ayrancı Geçidi” denmesini sağladı. Bunun üzerine Karayolları 1050 rakımda bulunan geçide Ayrancı Geçidi adını verdi. “Ay dêw ay mast”(Ay Ayran Ay Yoğurt) sloganıyla ayran yılın yaklaşık 8 ayı burada ayran satışı yapan Yunus Turan, dağ kekiği ile de yer yer servis edilen ayran için kültür turizm için bölgeye gelen misafirlerin ayranların kaldığını dile getiriyor.
KARAYOLLARI AYRANCI GEÇİDİ’Nİ RESMİLEŞTİRDİ
1984 yılında ilk olarak babasının ve aile büyüklerinin eski yolda sadece gelip geçen kamyonlara satış yaptıklarını dile getiren Turan, o günden bu yana üç kuşaktır ayran servisinin devam ettiğini belirtti. Her yıl nisan ayında başladıkları ayran satışına kimi zaman 12’nci aya kadar satışları sürdürdüklerini dile getiren Turan, “Ay dêw ay mast”(Ay Ayran Ay Yoğurt) sloganıyla satış yaptıklarını söyledi. Köylerden satın aldıkları organik süt ile yaptıkları yoğurdu yine aynı organik şekilde hazırladıklarını vurgulayan Turan, “Mevsimine göre ürünler ile birlikte servis ediyoruz. Öncelikle yılın her dönemi Batman’ın meşhur böreği şam börek burada muhakkak bulunuyor. Salatalığın akrabası olan acurun dönemi geldiğinde onunla birlikte ikramlarımız oluyor. Tabi dağ kekiği her zaman olmuyor. Ama en taze olduğu dönemde de özel misafirlerimize ikram ediyoruz. Kekiği de Gercüş dağlarından kendimiz topluyoruz. 1984’den bu yana bizim misafirlerimiz var. İlk önceleri yoldan geçenlerin uğradığı bir yerdi burası zamanla geçerken muhakkak uğranması gereken bir yer oldu. Karayolları Genel Müdürlüğü de ayran sattığımızdan dolayı Ayrancı Geçidi olarak anıldığı içinde buraya resmi olarak bu adı verdi. Şimdi dünyanın dört bir yanından misafirlerimiz geliyor. Buraya henüz gelmemiş misafirlerimizi de bekliyoruz” dedi.
HERKESİ UĞRADIĞI LEZZET
Turan ailesinin yanı sıra bölgede farklı ailelere geçim kapısı oldu. Ayrancı Geçidi boyunca üç aile daha yol boyunca ayran satmaya başladı. Geçidin Gercüş ovasına ve Kırkat Gölüne bakan yamacında da ayran satışı yapılmaya başlandı son yıllarda. Samet Güneş de burada satış yapanlar arasında bulunuyor. Ayrancı Geçidi ile ünlenmesinin ardından yılın 8 ayı zaman satış yapıldığını vurgulayan Güneş, “Sadece ayran satışı yapanlara değil burada günde en az 250 litre ayran satışı yapılıyor. Üç ayrancı var. Bunlara gözleme yani şam börek yapanlar var. Kimi zaman yaptıkları turşuları burada satan var. Hepsinden önemlisi köylerden bu süt ve yoğurt geliyor. Ayran burada çoğu ailenin geçimini sağlıyor” diye konuştu. Antalya’dan Mardin’e geziye gelen Metin Beyazıt ve ailesi ise “Batmanlı bir dostumuzun tavsiyesi ile buraya uğradık. Kesinlikle uğranılması gereken bir yer. Özellikle manzarası çok güzel. Ayranın aroması da çok güzel” diyerek düşüncelerini iletti. Zaxo’dan Batman’a gelirken yol kenarında manzarayı seyretmek için duran Beyar Ürek ve ailesi de her geçtiklerinde muhakkak börek yanında ayran içmeyi ihmal etmediklerini söyledi. Manzarasının insana huzur verdiğini söyleyen Ürek, tur düzenlerin buraya muhakkak uğraması gerektiğini söyledi.
